Το άρθρο της κυρίας Πάνου που ακολουθεί γράφτηκε από την ίδια μετά την πρώτη της επίσκεψη στο νησί μας. Από τότε πραγματοποιήθηκε άλλη μια και ελπίζουμε να έχουμε αποκτήσει ένα μόνιμο σύμμαχο στο έργο που έχουμε αναλάβει.
Π.Κ.
Πρωτομαγιά στον Αη-Στράτη
Το Σαββατοκύριακο της Πρωτομαγιάς επισκέφθηκα για πρώτη φορά τον Αη Στράτη. Το πρώτο μου άκουσμα μέσα στην σιγαλιά λίγο πριν πέσω ξανά για ύπνο μετά την άφιξή μας με το πλοίο στις τέσσερεις το πρωί ήταν ένας γάιδαρος. Είχα πολύ καιρό να ακούσω γάιδαρο - κοντεύει να γίνει κι αυτός ένα είδος υπό εξαφάνιση. Και το πρώτο άκουσμα την άλλη μέρα το πρωί ήταν ένα αηδόνι, το σήμα κατατεθέν της άνοιξης που κι αυτό είχα να ακούσω χρόνια.
Αντίκρυσα από το μπαλκόνι του σπιτιού, όπου με φιλοξένησαν ο Πανάγος Κριτσίκης και η οικογένειά του, ένα νησί καταπράσινο, ανοιξιάτικο. Επικρατούσε μια ηρεμία και σιγαλιά ανεκτίμητη για κάποιον από την Αθήνα, όπου ο θόρυβος δεν σταματάει ποτέ. Εντύπωση μου έκανε και η απόλυτη καθαριότητα παντού: ούτε γόπα δεν τολμούσε να πετάξεις στους δρόμους. Εντύπωση επίσης μου έκανε η ζεστή καλημέρα από όποιον συνάντησα στον δρόμο - κάτι αυτονόητο που όμως έχει χαθεί πια στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας μέσα στην βαβούρα του μαζικού τουρισμού. Κατεβαίνοντας στο λιμάνι για καφέ είδα ένα σωρό παρυδάτια πουλιά μέσα στο ποταμάκι στην μέση του χωριού να ψάχνουν ήσυχα την τροφή τους.
Φύγαμε να επισκεφθούμε το βόρειο τμήμα του Αη Στράτη. Όλοι οι λόφοι και οι κοιλάδες ήταν καταπράσινες από γρασίδι και αγριολούλουδα με αραιές βελανιδιές (δρυς) ανάμεσα. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση: δεν είδα ένα σκοίνο, ένα πουρνάρι, ένα σπάρτο, όπως είναι πάντα ένα κλασικό μεσογειακό τοπίο. Ούτε πεύκα και κυπαρίσσια είδα εκτός από τα φυτεμένα μέσα στον μικρό οικισμό. Παντού βελανιδιές.
Προχωρώντας πρός τα βόρεια φθάσαμε σε μια μεγάλη αμμουδερή παραλία με αμμοθίνες, ένα θέαμα πολύ εντυπωσιακό. Η άμμος είχε ανέβει κύματα-κύματα στην στεριά και 'έπνιγε' σιγά αλλά σταθερά τις βελανιδιές που ακόμα κι εκεί , δίπλα στην θάλασσα, ήταν άφθονες, παρόλο που προφανέστατα οι βοριάδες δεν τις έχουν αφήσει να ψηλώσουν.
Το απόγεμα εκμεταλλευτήκαμε την μπουνάτσα για να κάνουμε τον γύρο του νησιού με βάρκα. Κοφτές ακτές με περίεργους σχηματισμούς και δυό μικρά νησάκια έφτιαχναν ένα σκηνικό άγριας ομορφιάς. Και παντού, μα παντού θαλασσοκόρακες, ένα είδος που απειλείται. Ποτέ δεν είχα δει τόσους πολούς μαζεμένους. Πλησιάζοντας στο νησάκι Βέλια φάνηκε και η παραλία με τις αμμοθίνες σαν μικρή έρημος μέσα στο πράσινο. Αγκυροβολήσαμε στην Βέλια για ένα ψάρεμα. Εγώ έκανα σκέτο μπάνιο στα ήρεμα νερά του Αιγαίου. Ήταν μαγεία. Οπως φαινόταν με την μάσκα, μπορούσε κανείς να χαζεύει με τις ώρες τον βυθό. Ωστόσο, το νερό ήταν ακόμη αρκετά κρύο κι έτσι βγήκα για μια βόλτα στο νησάκι μέσα σον ήλιο του απογεύματος. Λες και βρισκόμουν σε ένα εξωπραγματικό τοπίο! Ο αέρας και τα κύματα έχουν διαμορφώσει περίεργους γεωλογικούς σχηματισμούς παντού στο μαλακό πέτρωμα: κάθε γωνιά και νέα σχήματα. Μόνο στη κορυφή του είχε μερικά ανθισμένα αγριολούλουδα και γρασίδι όπου είχαν φωλιάσει οι γλάροι: βρήκα δυό φωλιές με αυγά αλλά οι γονείς έκαναν τέτοια φασαρία για να προστατέψουν τις φωλιές τους που γρήγορα τους άφησα ήσυχους.
Φεύγοντας συνεχίσαμε να ακολουθούμε τις ακτές βρίσκοντας μπροστά μας κάθε λίγο θαλασσοκόρακες και μαυροπετρίτες ή γεράκια της Ελεονώρας, άλλο απειλούμενο είδος. Όσο πλησιάζαμε στον οικισμό γινόντουσαν και πιο ήμερες με μικρές, όμορφες "οικογενειακές" παραλίες ανάμεσα και όμορφα λιβάδια γεμάτα λουλούδια πιο πίσω. Βγήκαμε να περπατήσουμε σε μια από αυτές και βρήκαμε ένα ποταμάκι με λίγο νερό και καμιά δεκαπενταριά λευκοτσικνιάδες, απειλούμενο είδος κι αυτό: η χαρά του ορνιθολόγου! Κοντά στον οικισμό πια, και με το σούρουπο να απλώνεται σιγά σιγά είδαμε και μερικές θαλασσινές σπηλιές που τα χρώματα των σπόγγων στα τοιχώματά τους σε μαγεύουν.
Η Πρωτομαγιά ήταν συννεφιασμένη: ό,τι πρέπει για περπάτημα. Ξεκινήσαμε μια τρίωρη πεζοπορία μέσα από ένα αληθινό βελανιδοδάσος, ένα από τα λίγα στην Ελλάδα και ίσως το μοναδικό σε νησί. Ένα τοπίο μαγικό μέσα στην συννεφιά και τις αραιές ψιχάλες - κάθε στιγμή νομίζεις ότι θα βγει κάποιος δρυίδης μέσα από τι συστάδες των δέντρων.
Το απόγεμα πήγαμε άλλη μια βόλτα από την άλλη πλευρά του νησιού: κι εκεί καταπράσινοι λόφοι και κοιλάδες με μαντριά και ζώα, λιμνούλες με πουλιά και βελανιδιές, παντού βελανιδιές. Πραγματικά, αυτό το νησί είναι πολύ ιδιαίτερο. Είναι κάτι τελείως διαφορετικό από όλα τα νησιά που γνωρίζω: σαν μια κιβωτός μέσα στο Αιγαίο που έχει διατηρήσει μια ιδιαίτερη βλάστηση, η οποία δεν θα πρέπει να αλλοιωθεί με φερμένα από αλλού φυτά που πιθανόν να καταπνίξουν την αρχική του χλωρίδα με αποτέλεσμα να καταλήξει με τον καιρό σαν όλα τα άλλα νησιά χωρίς κάτι το ξεχωριστό.
Κατά την παραμονή μου στο νησί ενημερώθηκα από τον Π. Κριτσίκη και για τις πρωτοβουλίες του Δήμου ("πράσινο νησί", καταδυτικό πάρκο, περιπατητικά μονοπάτια, κλπ) και ενθουσιάστηκα. Αυτό ακριβώς σκεπτόμουν κι εγώ ως καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της "περιουσίας" του Αη Στράτη - της άθικτης φύσης του. Το νησί θα είχε την δυνατότητα να γίνει ένας ιδανικός οικοτουριστικός προορισμός αν γίνει σωστή διαχείριση και ανάλογη προβολή του, αποφεύγοντας τα γνωστά λάθη πολλών άλλων περιοχών στην Ελλάδα και σε όλη την Μεσόγειο.
Πριν φύγουμε με το βραδυνό πλοίο είχα και μια συνάντηση με τον Δήμαρχο του Αη Στράτη, κ. Μακρή και εντυπωσιάστηκα από τις πολλές πρωτοβουλίες που έχει ξεκινήσει ο Δήμος προς την κατεύθυνση της αειφορικής ανάπυξης σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον, όπως π.χ. την σωστή διαχείριση των απορριμάτων. Και χάρηκα ιδιαίτερα με την πρόθεση του να υπάρξει συνεργασία μου με το Δήμο στην αναζήτηση και υλοποίηση δράσεων προς αυτή την κατεύθυνση. Φυσικά θα υπάρξει και η ανάλογη ενημέρωση μέσω της εφημερίδας του συλλόγου για κάθε,τι νέο.
Αλίκη Πάνου
Βιολόγος - περιβαλλοντολόγος
Αρχιπέλαγος - περιβάλλον και ανάπτυξη
Σταχτοπετρόκλης ( Oenanthe oenanthe)
Τρυγόνι (Streptopelia turtur)
